Diễn đàn “Phát triển Logistics xanh hướng tới chuỗi cung ứng bền vững cho sản phẩm nông sản và dược phẩm xuất nhập khẩu

Tại Hội nghị Thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp quốc năm 2021 (COP26), gần 150 quốc gia đã cam kết (bao gồm cả Việt Nam và Úc) sẽ không còn phát thải khí nhà kính vào năm 2050. Để thực hiện được các cam kết, tuyên bố trong hội nghị, hoạt động logistics xanh được coi là một trong các xu hướng và nhu cầu tất yếu.

Ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) nhấn mạnh vai trò tiên phong của Australia trong việc đầu tư vào Việt Nam từ những năm 80, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư và tài trợ giáo dục nhằm thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực Việt Nam. Lĩnh vực Logistics đặc biệt được hưởng lợi từ mối quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Australia thông qua Chương trình Aus4Skills, một dự án được Chính phủ Australia tài trợ thông qua Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc.

Ông cũng chia sẻ về cam kết chiến lược của VLA trong việc thúc đẩy các hoạt động thiết thực của Dự án phát triển ngành dịch vụ Logistics Việt Nam thông qua hợp tác với Aus4Skills, bắt đầu từ năm 2017.

Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương chia sẻ, diễn đàn này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động logistics và tối ưu hóa chuỗi giá trị hàng hóa trong lĩnh vực xuất nhập khẩu giữa hai quốc gia, đồng thời tăng cường tính kết nối giữa các cơ sở giáo dục và doanh nghiệp của Việt Nam và Australia. Ngoài ra, ông Hải cũng cho rằng, dược phẩm và nông sản là các mặt hàng có tầm quan trọng trong xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Australia. “Hệ thống logistics cần được phát triển không chỉ để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong vận chuyển các loại sản phẩm này mà chúng ta cần hướng tới logistics xanh và bền vững”- ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Chia sẻ tại diễn đàn, bà Cherie Anne Russell, Tham tán, Đại sứ quán Australia tại Việt Nam cho rằng, Australia đã đóng góp tích cực vào nguồn nhân lực của Việt Nam thông qua hợp tác nghiên cứu, chương trình học bổng Australia Awards và giáo dục, đào tạo nghề ngắn hạn.

Australia đã thành công với dự án giáo dục và đào tạo nghề ngắn hạn (VET) trong lĩnh vực logistics, mở rộng quan hệ với doanh nghiệp logistics và các đối tác VET. Cả hai quốc gia đều hướng đến thúc đẩy thương mại và đầu tư, với thương mại hai chiều đạt mức tăng trưởng kỷ lục. Logistics xanh được coi là xu hướng tương lai, phản ánh trách nhiệm tích cực của doanh nghiệp và nâng cao độ cạnh tranh.

Đánh giá về thực trạng và giải pháp phát triển logistics xanh hướng tới chuỗi cung ứng bền vững cho nông sản Việt Nam xuất khẩu đi thị trường Australia, PGS.TS. Hồ Thị Thu Hòa, Viện trưởng viện Nghiên cứu và Phát triển Logistics Việt Nam đã cho biết một số thông tin quan trọng về tình hình các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu đi Australia. Theo đó, Việt Nam xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp sang Australia với mức tăng trưởng trung bình 11%/năm từ 2018-2022. Một số loại trái cây như xoài, thanh long và nhãn đã chiếm lĩnh thị trường Australia. Năm 2022, lượng lớn sản phẩm nông nghiệp bao gồm gạo, tiêu, cà phê và hạt điều đã được xuất khẩu sang Australia. Tỉ lệ tăng trưởng trung bình của giá trị xuất khẩu đạt 6,8%.

Tại diễn đàn, các chuyên gia đã đề xuất giải pháp phát triển logistics xanh hướng tới chuỗi cung ứng bền vững cho sản phẩm nông sản Việt Nam xuất khẩu. Cụ thể như để cải thiện hiệu suất xuất khẩu, doanh nghiệp cần tăng cường kiểm soát chất lượng, đào tạo nhân viên, đảm bảo chất lượng sản phẩm, và thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp. Các xu hướng công nghệ thông tin được đề xuất bao gồm logistics thông minh, theo dõi và truy vết và logistics xanh. Trong cơ sở hạ tầng logistics, cần cải thiện cơ sở hạ tầng, tăng cường vận chuyển thân thiện với môi trường, kết nối giữa các tổ chức để thúc đẩy phát triển Logistics xanh cho sản phẩm nông nghiệp tại Việt Nam.

Khẳng định Hiệp định Thương mại tự do và chuyển đổi xanh trong thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu giữa Việt Nam – Australia, bà Phùng Thị Lan Phương, nguyên Trưởng phòng FTA, Trung tâm WTO và hội nhập, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết, nhờ thực hiện những thay đổi chính sách quan trọng, Việt Nam nằm trong top 3 nước đang phát triển (sau Ấn Độ và Philippines) có xếp hạng Chỉ số sẵn sàng cho công nghệ tiên phong (công nghệ xanh) cao hơn nhiều so với kỳ vọng (cao hơn 44 bậc so với kỳ vọng).

Trong đó, Hiệp định Thương mại tự do châu Á - Australia - New Zealand (AANZFTA) mang đến cơ hội lớn cho Việt Nam và Australia với việc loại bỏ thuế quan lên đến 92% đối với hàng hóa từ Việt Nam và 100% đối với hàng hóa từ Australia. Hiệp định này cũng đi kèm với một số cam kết về phát triển bền vững, thể hiện sự chú trọng đến các quy định xã hội và môi trường.

Chia sẻ kinh nghiệm từ Australia, ông Craig Luxton, Giám đốc Tư vấn chính Công ty Luxton & Co cho biết, Australia đã áp dụng nhiều công nghệ tiên tiến trong hệ thống logistics xanh cho việc xuất khẩu dược phẩm.

Tuy nhiên, theo ông Craig Luxton, logistics xanh đối mặt với nhiều thách thức trong việc giảm thiểu tác động môi trường. Đầu tiên, có sự phụ thuộc nặng nề vào nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là trong lĩnh vực vận chuyển và đóng gói. Việc giao hàng chặng cuối, mặc dù quan trọng, lại góp phần vào ô nhiễm và tắc nghẽn đô thị. Chi phí đầu tư ban đầu cao vào các công nghệ mới cũng là một rào cản đáng kể. Việc theo dõi lượng khí thải carbon từ các nguồn gián tiếp rất khó khăn. Chuỗi cung ứng toàn cầu hiện đại phần lớn được phân cấp, điều này khiến việc xanh hóa chuỗi cung ứng trở nên khó khăn hơn do chính sách khác nhau giữa các quốc gia và khu vực pháp lý.

Trong phần trình bày về chủ đề: Kinh nghiệm đào tạo kỹ năng số và việc làm xanh cho nguồn nhân lực ngành Logistics, Ths. Phan Huy Đức, Phó Hiệu trưởng Trường Cao Đẳng Giao Thông Vận Tải Tp.HCM đã nhấn mạnh Việt Nam, một trong 6 nước chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, đang thực hiện chiến lược phát triển bền vững và cam kết tại COP26. Áp lực xanh hóa chuỗi cung ứng, đặc biệt là với nền kinh tế xuất khẩu, cùng với nhận thức về tác động ô nhiễm lớn từ hoạt động logistics, đã thúc đẩy nhu cầu phát triển nhanh và bền vững. Quan điểm phát triển của Việt Nam tập trung vào sự kết hợp giữa khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, trong đó chuyển đổi số được xem là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững. Để hỗ trợ doanh nghiệp logistics xanh, nguồn nhân lực cần được đào tạo kỹ năng số và xanh.

Trong phần tổng kết phiên thảo luận, PGS.TS Hồ Thị Thu Hòa, Viện Trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Logistics Việt Nam (VLI), đã chia sẻ những kết luận quan trọng và nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc phát triển Logistics Xanh và chuỗi cung ứng bền vững. Bà cho biết rằng, ngành logistics đang trở thành một nhân tố quyết định trong việc định hình sự phát triển bền vững, đặc biệt là đối với ngành nông sản và dược phẩm. Úc và Việt Nam, với những đặc thù riêng biệt, đều đối mặt với thách thức và cơ hội trong việc phát triển chuỗi cung ứng xanh, bền vững.

Ở Úc, đã chứng kiến sự thành công của việc áp dụng nguyên tắc Logistics Xanh vào quản lý chuỗi cung ứng, từ việc giảm lượng chất thải đến việc tối ưu hóa các phương tiện vận chuyển với mục tiêu giảm khí nhà kính. Các sáng kiến như này không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn giúp bảo vệ môi trường và tạo ra giá trị bền vững cho cả xã hội.

Tại Việt Nam, chúng ta đang chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong xuất khẩu nông sản, và đồng thời, nhu cầu về chuỗi cung ứng bền vững cũng ngày càng cao. Việc học hỏi và kết nối kinh nghiệm với Úc, một quốc gia có lĩnh vực logistics phát triển, là một bước quan trọng để chúng ta có thể xây dựng những chuỗi cung ứng hiệu quả và bền vững tại Việt Nam.

Cuối cùng, PGS.TS Hồ Thị Thu Hòa kêu gọi mọi người hãy cùng nhau xây dựng chuỗi cung ứng xanh, bền vững, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho cả hai quốc gia và đồng thời, góp phần tích cực vào sự phát triển toàn cầu. Bà hy vọng rằng, thông qua sự hợp tác chặt chẽ và chia sẻ kinh nghiệm, Việt Nam - Úc sẽ đạt được những bước tiến to lớn trong việc phát triển Logistics Xanh và chuỗi cung ứng bền vững.

 Nguyễn Hảo