Rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp

Ông Dương cho biết, hiện tại nhà đầu tư mua TPDN phát hành trên thị trường sơ cấp chủ yếu là các tổ chức tín dụng với lượng mua chiếm 46,14%, Cty chứng khoán mua 22,43%, các NĐT cá nhân chuyên nghiệp mua 10,11%.

Tuy nhiên, khi thống kê trên thị trường thứ cấp, sau khi mua trái phiếu, các Cty chứng khoán chủ yếu bán lại cho NĐT cá nhân khiến lượng trái phiếu nắm giữ của cá nhân tăng lên mức 32,6%.

Về cơ cấu phát hành, nếu như trong quý I/2022, DN BĐS và xây dựng là nhóm phát hành mạnh nhất, chiếm lần lượt 50,98% và 18,87%, thì sang quý II/2022, các tổ chức tín dụng đã đẩy mạnh phát hành, chiếm 64,73% tổng khối lượng phát hành, các DN BĐS chiếm 15,49% và nhóm xây dựng là 0,44%.

Với dấu hiệu tăng trưởng "nóng", tiềm ẩn rủi ro, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu, nên Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã liên tục có các văn bản chỉ đạo về việc quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động phát hành, đầu tư, cung cấp dịch vụ trên thị trường này.

Và sau những động thái chấn chỉnh, trên thị trường có hiện tượng các DN mua lại trước hạn TPDN với khối lượng lớn. Riêng trong quý II/2022, lượng mua lại  49.100 tỉ đồng. Luỹ kế 7 tháng đầu năm, khối lượng mua lại là 86.556 tỉ đồng, tăng 21,4% so với cùng kỳ năm 2021.

Giới chuyên gia cho rằng, những rủi ro từ các hành vi gian lận trong thời gian qua đặt ra yêu cầu cần phải rà soát, sửa đổi pháp lý theo hướng chặt chẽ, tăng cường cơ chế quản lý để phù hợp với thực tiễn, khắc phục, loại bỏ những rủi ro mới phát sinh và tạo môi trường thuận lợi cho các tổ chức phát hành thực sự tốt tiếp tục huy động vốn an toàn, hiệu quả.

Để thị trường TPDN phát triển bền vững và hướng NĐT cá nhân chuyên nghiệp vào các sản phẩm trái phiếu có chất lượng cao hơn cần sớm hoàn thiện khung pháp lý và công tác tổ chức, điều hành thị trường.

Theo đó, làm rõ phạm vi phát hành ra công chúng, phát hành riêng lẻ, khái niệm NĐT chứng khoán chuyên nghiệp và các quy định về xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán.

Đối với các NĐT cá nhân, ông Nguyễn Hoàng Dương cho rằng cân nhắc tham gia mua TPDN, lưu ý TPDN không phải là tiền gửi ngân hàng. “TPDN được DN phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về khả năng trả nợ.

Do đó, NĐT mua TPDN có rủi ro khi DN không đảm bảo được nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi trái phiếu”- ông Dương nhấn mạnh. Ngoài ra, theo vị này khi được giới thiệu mua TPDN riêng lẻ, NĐT cũng cần lưu ý các quy định của pháp luật chỉ cho phép NĐT chứng khoán chuyên nghiệp được mua TPDN phát hành riêng lẻ. Nếu NĐT không phải chuyên nghiệp thì không được mua loại trái phiếu này.